Co to znaczy: pracować z emocjami przez ciało?

Emocje, przeżycia, uczucia to energia.
Energia, która wydarza się w ciele i przepływa przez ciało.
Ta sama energia co ciepło, siła fizyczna, pobudzenie, rozluźnienie…

Emocje są reakcją na bodźce zewnętrzne i informują nasz mózg o tym co się dzieje: czy jestem bezpieczna/bezpieczny czy nie, jak się zachować, jakie intencje mają zachowania innych osób.

Jak widzisz TO BARDZO WAŻNE INFORMACJE.  Trudno bez nich żyć w świecie, szczególnie w społeczeństwie, w rodzinie, wśród ludzi.

Emocje to również reakcje na nasze myśli. Często pojawiają się w wyniku przemyśleń, refleksji, intelektualnej oceny sytuacji, a także w wyniku wyobrażeń, wspomnień, marzeń.

Całe życie uczymy się odczytywać informacje jakie niesie świat, reakcje ciała i emocje. Najwięcej tej wiedzy zdobywamy w dzieciństwie. Uczymy się wtedy jakie emocje i zachowania są akceptowalne i zapewniają nam miłość, opiekę bliskich i zaspokojenie potrzeb. A których emocji czy reakcji powinniśmy się wystrzegać.

W ten sposób budujemy nawyki reagowania emocjonalnego.
Nie zastanawiamy się jak powinniśmy się czuć w danej sytuacji, tylko po prostu się czujemy!

Budujemy również przekonania na temat emocji i tego czy dobrze je czuć i wyrażać czy też nie.

W ten sposób tworzy się własny system oceny moralnej kierowany nie tylko do zachowań, ale do własnych myśli czy emocji, które nie zawsze są widoczne dla innych.

JAKĄ ROLĘ PEŁNI W TYM WSZYSTKIM CIAŁO?

Po pierwsze – ciało jest nośnikiem emocji.
Wszystko co czujemy wydarza się poprzez ciało: układ nerwowy, mięśniowy, powięziowy.

Emocja wprawia ciało w ruch – pojawia się na poziomie somatycznym w postaci: pobudzenia lub rozładowania (rozluźnienia).

Emocje w odczuwalny sposób zmieniają:

  • tonus mięśniowy (poziom napięcia mięśni)
  • puls
  • rytm oddechu
  • temperaturę poszczególnych części ciała
  • akcję serca
  • wywołują drżenia, mrowienie, pulsowanie
  • wyostrzają bądź przytępiają zmysły

Wykres przedstawiający rozkład temperatury w ciele w czasie przeżywania różnych emocji. Badania prowadzone na Aalto University (www.pnas.org/content/111/2/646.full)

Po drugie – ciało może regulować pojawianie się emocji i ich ekspresję.
Ciało może pozwolić na impuls albo go pohamować.

Na warsztatach pracujemy głównie z tą drugą jakością, która choć PRZYDATNA, długofalowo powoduje wiele napięć fizycznych, frustracji i spore obniżenie energii życiowej.

Ten mechanizm Lowen opisuje w książce Depresja i ciało:

„Świadome POWSTRZYMYWANIE IMPULSÓW jest dziełem mięśni poprzecznie prążkowanych, które pozostają pod kontrolą umysłu. Dokonuje się w powierzchniowej warstwie ciała, zanim impuls zmieni się w działanie. W istocie mięśnie, które miałyby wziąć udział w ekspresji, są gotowe do akcji, lecz zostają zablokowane poleceniem mózgu. Ta komenda nie wpływa jednak na pozostałe składniki impulsu. Nadal WIEMY CZEGO PRAGNIEMY, doznajemy odpowiedniego uczucia i jesteśmy świadomi związanych z tym myśli. Wstrzymane zostało jedynie działanie.

Czymś innym jest TŁUMIENIE IMPULSÓW. W tym wypadku blokowane są wszystkie składniki impulsu. Słowo -tłumienie- znaczy, że impuls jest spychany poza obszar postrzegania. NIE JESTEŚMY ŚWIADOMI SWOJEGO PRAGNIENIA i NIE MAMY KONTAKTU Z UCZUCIEM. Kiedy natomiast pamięć o impulsie lub myśl z nim związana są spychane do nieświadomości jest to WYPARCIE. Myśli i wspomnienia są wypierane, impulsy i uczucia tłumione. Tłumienie impulsów jest skutkiem ciągłego powstrzymywania ekspresji, powtarzanego tak długo, że stało się zachowaniem nawykowym i nieświadomym nastawieniem ciała.”

Ten temat rozwijam w artykule: O ENERGII STŁUMIONYCH UCZUĆ.

JAK ZATEM PRACOWAĆ Z EMOCJAMI PRZEZ CIAŁO?

W metodzie A. Lowena stosujemy trzy grupy ćwiczeń:

1. świadomość i czucie ciała oraz emocji w ciele

2. ekspresja emocji poprzez gest, ruch, ćwiczenie

3. słowa uruchamiające emocje wypowiedziane na głos (czasami z krzykiem) w kontakcie z asystującym bądź z grupą

-> Dzięki świadomości i dopuszczaniu coraz więcej doznań do czucia poszerzamy nasze zdolności do bycia na bieżąco w kontakcie z tym co się wydarza. Dzięki temu zapobiegamy „odkładaniu się” w ciele zablokowanych emocji.

Poza tym ułatwiamy sobie życie. Może to brzmieć przekornie, gdyż pierwsze tygodnie czy miesiące, gdy zaczynamy WIĘCEJ CZUĆ bywają bardzo nieprzyjemne i trudne. Jednak z czasem oswajamy się z odczuciami z ciała i emocjami, zwiększamy naszą pojemność na tą energię i zaczynamy z nich korzystać reagując adekwatnie na życiowe sytuacje.

-> Ekspresja emocji poprzez ćwiczenia bioenergetyczne (met. Lowena) służy do uwolnienia energii życiowej skumulowanej w napięciach.

Zablokowana siła impulsu, która została wstrzymana poprzez napięcie ciała pochłania mnóstwo naszej energii życiowej.  Pierwsze  ćwiczenia mocno pobudzają ciało i poruszają strukturę, szczególnie napięć i sztywności.

Później w zależności od tego co jest potrzebne ćwiczenia mogą być bardziej subtelne. Często w drugim etapie zajęć/sesji terapeuta proponuje ćwiczenia, które pomagają skanalizować emocje, które się pojawiły w „rozgrzewce”. Po uwolnieniu emocji ćwiczeniami Lowena nie tylko jest nam „lżej na sercu i duszy”, ale też wyraźnie luźniej w ciele. Po praktyce możemy czuć zarówno wzrost energii, jak i zmęczenie. Natomiast długofalowo czujemy przypływ sił witalnych.
-> Słowa, których używamy w ćwiczeniach to:

NIE!
DOŚĆ!
DAJ MI!
ZOBACZ MNIE!
JA TEŻ POTRZEBUJĘ!
TO JEST MOJE!
TO BYŁO/JEST DLA MNIE!
NIE MIAŁAŚ/MIAŁEŚ PRAWA!
DLACZEGO CIĘ NIE BYŁO?
DLACZEGO?
POZWÓL MI BYĆ SOBĄ!
JA TEŻ CZUJĘ…
TO MNIE BOLAŁO…
i inne

Czytając te słowa już możecie poczuć poruszenie, odcięcie, pobudzenie bądź zmęczenie. To są proste słowa, komunikaty, których nie wyrażamy w taki sposób na co dzień. Jednak w wielu sytuacjach, szczególnie sytuacjach z przeszłości te słowa nie zostały wypowiedziane.

Słowa poruszają emocje, wzbudzają wspomnienia, a wyrażane na głos z gestem i ruchem uruchamiają pamięć ciała. Pomimo, że na pierwszych etapach ćwiczenia możemy czuć się sztucznie czy dziwnie to potem ciało zaczyna korzystać z wypowiadanych słów, wyrażaniu poprzez krzyk, płacz, uderzanie, potrząsanie czy bezwolnie pojawiające się drżenia.

Kluczem do terapeutycznej pracy z emocjami, czyli takiej które nie tylko otwiera stare rany, ale je leczy jest RELACJA. Kontakt z partnerem w ćwiczeniu, bezpieczna atmosfera w grupie, wsparcie prowadzącego lub asystującego. W metodzie A. Lowena obserwujemy, że pełen życzliwości kontakt wzrokowy lub fizyczny dotyk, chwycenie za rękę, przytulenie poszerza możliwości przyjmowania danych uczuć i wyrażania ich. Cześć procesów może się zadziać na zajęciach grupowych czy warsztatach terapeutycznych, część jest możliwa tylko w kontakcie jeden na jeden z terapeutą.

Wbrew pozorom nie wszystko może się zadziać w relacji terapeutycznej indywidualnej. Z doświadczeń klientów wynika, że właśnie grupa, wsparcie większej społeczności, prace na tle grupy i w parach wnoszą kluczowe wglądy i przemiany.

Jeśli macie pytania piszcie na kontakt@jalla.pl, katarzyna@jalla.pl

Zobacz nasze warsztaty i grupy: https://linktr.ee/jalla_odzyskaj_cialo